Marken is één van de meest bijzondere bezienswaardigheden van Nederland, waar historie en traditie nog volop leven. Dit voormalige eiland in de Zuiderzee vertelt een uniek verhaal over de Nederlandse strijd met het water en herbergt een cultuur die nergens anders te vinden is.
Inhoudsopgave
De historie van Marken
Van eiland naar schiereiland
Het verhaal van Marken is er een van eeuwenlange strijd tegen het water. In de 13e eeuw werd het gebied door verschillende stormvloeden afgesneden van het vasteland, waardoor een eiland ontstond. De bewoners pasten zich aan het leven op het water aan en bouwden hun gemeenschap op rondom de visserij.
Pas in 1957 werd Marken door de aanleg van een dijk weer verbonden met het vasteland, maar het eilandgevoel is nooit verdwenen.
Het verhaal van de terpen
Om zich te beschermen tegen het wassende water bouwden de Markers hun huizen op kunstmatige heuvels, ook wel terpen genoemd. In totaal werden er acht van deze terpen aangelegd, waarvan de Kerkbuurt de grootste en bekendste is. Deze verhoogde woonplekken zijn nog steeds karakteristiek voor het landschap van Marken en vertellen het verhaal van een gemeenschap die leerde leven met de grillen van de zee.
De unieke cultuur van Marken
Klederdracht en tradities
De Marker klederdracht behoort tot de meest herkenbare van Nederland. Vroeger kon je aan de kleding precies zien welke leeftijd iemand had en of diegene in de rouw was. Hoewel de traditionele kleding tegenwoordig vooral nog bij speciale gelegenheden wordt gedragen, zijn er nog steeds enkele oudere inwoners die dagelijks in klederdracht lopen.
Het Marker Museum bewaart deze traditie en laat bezoekers kennismaken met de rijke geschiedenis van de lokale klederdracht.
De vissersgeschiedenis
Voor de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 was Marken een levendige vissersgemeenschap. De mannen gingen op maandag het water op en kwamen op zaterdag terug met hun vangst.
Deze visserijgeschiedenis is nog overal voelbaar op het eiland, van de traditionele houten huizen op palen tot de visserijterm en die nog steeds in het lokale dialect worden gebruikt. De haven, ooit het kloppend hart van de visserij, is nu een schilderachtige plek waar plezierjachten aanmeren.
Bezienswaardigheden op Marken
Het Marker Museum
In zes authentieke visserswoningen aan de Kerkbuurt is het Marker Museum gevestigd. Hier maak je kennis met het leven op het eiland door de eeuwen heen. De collectie bestaat uit traditionele klederdracht, visserijgereedschap en huisraad uit vervlogen tijden. Bijzonder zijn de levensgrote poppen in klederdracht die het dagelijks leven van vroeger uitbeelden.
Het museum is dagelijks geopend van 10:00 tot 17:00 uur en biedt een fascinerende blik in de geschiedenis van deze unieke gemeenschap.
De Marker vuurtoren
Aan het einde van een schilderachtige wandeling over de dijk bereik je de vuurtoren, in de volksmond ‘Het Paard‘ genoemd. Deze 16 meter hoge vuurtoren uit 1839 is een van de meest gefotografeerde plekken van Marken. De wandeling erheen duurt ongeveer 45 minuten vanaf de haven en biedt onderweg prachtige uitzichten over het IJsselmeer. Bij helder weer kun je zelfs de skyline van Amsterdam aan de horizon zien.
De houten huizen
De karakteristieke houten huizen van Marken zijn een verhaal apart. Gebouwd op palen om het wassende water te trotseren, zijn ze geschilderd in traditioneel groen of zwart. Elke buurt heeft zijn eigen bouwstijl, wat teruggaat naar de tijd dat families bij elkaar op dezelfde terp woonden. Let vooral op de verschillende details in het houtsnijwerk en de typische Marker voordeuren met hun kenmerkende patronen.
Wandelen en fietsen op Marken
De beste wandelroutes
De mooiste manier om Marken te ontdekken is te voet. De complete ronde om het schiereiland is 6,5 kilometer en voert je langs alle hoogtepunten. Deze wandeling is goed bewegwijzerd en geschikt voor ieder niveau.
Onderweg kom je langs de haven, de vuurtoren en de verschillende historische buurten. Voor wie minder tijd heeft, zijn er ook kortere routes door de historische kern van Marken, waarbij je in ongeveer een uur de belangrijkste bezienswaardigheden kunt bekijken.
Fietsen langs de kust
Marken maakt deel uit van de grotere Waterland fietsroute, een route van 42 kilometer die je ook langs andere historische plaatsen in de regio voert. Bij de haven kun je fietsen huren voor een dagtocht. Het vlakke landschap maakt het fietsen aangenaam voor jong en oud. Tijdens je fietstocht krijg je een goed beeld van hoe het landschap door de eeuwen heen door mensenhanden is gevormd.
Praktische informatie
Hoe kom je er?
Marken is goed bereikbaar met verschillende vervoermiddelen. Met de auto rijd je via de N518 over de karakteristieke Marker dijk naar het schiereiland. Bij de entree vind je een ruim parkeerterrein (P1) waar je je auto kunt parkeren. Met het openbaar vervoer neem je bus 315 vanaf Amsterdam Centraal Station, een rit van ongeveer 40 minuten.
Van maart tot oktober kun je ook de historische Volendam-Marken Express nemen, een bootverbinding die al sinds 1933 tussen deze twee plaatsen vaart. De boottocht duurt ongeveer 30 minuten en biedt prachtige uitzichten over het IJsselmeer.
Waar parkeer je?
Het grote parkeerterrein P1 aan het begin van Marken is de aangewezen plek om je auto te parkeren. Het tarief is €7,50 per dag. In de dorpskern zelf is parkeren niet toegestaan om het authentieke karakter te bewaren. Vanaf de parkeerplaats loop je in ongeveer 10 minuten naar de haven en het centrum. Voor mindervaliden zijn er enkele parkeerplaatsen beschikbaar dichter bij het centrum.
Beste reistijd
Marken is het hele jaar door te bezoeken, maar de periode van april tot oktober is het meest aangenaam. In deze maanden zijn alle voorzieningen geopend en vaart ook de Volendam-Marken Express. Juli en augustus zijn de drukste maanden, net als de weekenden. Wil je de authentieke sfeer optimaal ervaren, bezoek Marken dan doordeweeks in het voor- of naseizoen. In de wintermaanden is het er rustiger en kun je genieten van een meer authentieke ervaring, al zijn sommige voorzieningen dan beperkt geopend.
Tips voor je bezoek aan Marken:
- Begin je bezoek vroeg op de dag om de grootste drukte te vermijden
- Neem comfortabele wandelschoenen mee
- Houd rekening met wind op de dijk naar de vuurtoren
- Reserveer vooraf als je bij een restaurant wilt eten
- Check de vaartijden van de Volendam-Marken Express als je per boot komt
- Neem contant geld mee, niet alle kleine winkels accepteren pinbetalingen
Een bezoek aan Marken is een must tijdens je reis door Noord-Holland, waar water en land op unieke wijze samenkomen. Of je nu komt voor de geschiedenis, de authentieke sfeer of de prachtige wandel- en fietsmogelijkheden, Marken laat je kennismaken met een bijzonder stukje Nederland waar tradities nog springlevend zijn.
